خلاصه کتاب " الفبای خانه سنتی یزد" نوشته ی : محمد رضا قزل باش و فرهاد ابوالضیإ
الفبای کالبد خانه های سنتی یزد :
ساخت خانه های سنتی بر اساس وزش باد های مطلوب و قرار گرفتن مسیر آبهای موجود زیر زمینی (چشمه - قنات ) بوده است(که شرح آنها به اختصار در چهار جدول گنجانده شده است)
دستورالعمل مراحل اولیه ی معماری سنتی |
|
1. اندازه گیری زمین یا گز کردن 2. گنجاندن شکل های سنتی (تالار – بادگیر – سه دری و ....) 3. گنجاندن شکل های سنتی با در نظر گرفتن آب – باد گیاه – خورشید – قبله 4. بر اساس خواسته ی محدودیت ها 5. بازنگری کلی طرح و تعیین دقیق محل های در نظر گرفته شده |
|
مشخصات خانه های سنتی | |
|
1. کوجه 2. سردر 3. هشتی 4. دالان 5. حیاط 6. تختگاه 7. تالاروبادگیر 8. سه دری 9. پنجدری 10. ارسی 11. بالا خانه 12. سرازاز 13. پستو 14. آشپزخانه 15. منبع آب 16. آبدار حانه |
راهرو خصوصی (نارنجستان)– عمومی درون(بیرونی)– بیرون خانه(اندرونی) اتاق جماعت و مراسم مذهبی (تایستان نشین) اتاق کار- خواب – ناشتا (بهار – پاییز و خصوصا زمستان) اجتماع اهل خانه و مهمانی جماعت خانه ی بزرگان اتاق کار و خواب حجله خانه – خلوت – کتاب خانه انباری |
شکل شناسی اتاق | |
|
1. کف 2. دیوار 3. طاقچه 4. قطار بندی 5. رف 6. سقف 7. نورگیرعمومی 8. نورکیر سقفی |
آجر ( سه در سه ) گره دور تا دور خانه در ارتفاع نود و چهار سانتی متر از کف در ارتفاع دویست و چهل سانتی متری پوشش کلاف افقی در بالای قطار بندی تا زیر سقف (آسمانه) شکلی متکی بر یکی از اشکال هندسی از طریق حیاط از طریق نورگیر های تعبیه شده در سقف اتاق |
طبقه بندی اتاف ها نسبت به ارتفاع | ||
ارتفاع بلند |
ارتفاع کم | |
|
1 2 3 4 5 6 |
تالار و بادگیر سه دری با عمق زیاد پنج دری با عمق کم ارسی سه یا پنج لنگه |
ظتختگاه گوشوار سه دری بالا خانه(سه دری) بالاخانه(ارسی) ارسی سه لنگه |
حسن ستاری ساربانقلی